Przygotowana likwidacja, czyli upadłość w ramach pre-packu, została uregulowana przepisami art. 56 a-h Prawa Upadłościowego. Instytucja ta, jest nowością w polskim systemie prawa upadłościowego i została wprowadzona wraz z nowelizacją ustawy Prawo Upadłościowe, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2016 roku.

Ustawodawca wzorował „przygotowaną likwidacją” na postępowaniach znanych w systemach anglosaskich. Postępowanie upadłościowe z przygotowaną likwidacją polega na tym, że przedsiębiorca, który doświadcza problemów finansowych, prowadząc nadal swoją działalność, poszukuje nabywcy na swoje przedsiębiorstwo. Gdy znajdzie nabywcę, ustala z nim warunki sprzedaży, a następnie składa do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości wraz z wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Głównym celem przygotowanej likwidacji jest szybsze i pełniejsze zaspokojenie wierzycieli oraz znaczne skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego.

W przypadku pre-packu nie ma konieczności przeprowadzania kosztownego i długotrwałego postępowania upadłościowego, jeżeli istnieje szansa na zaspokojenie wierzycieli w wyższym stopniu niż przez likwidację składników majątku na zasadach ogólnych.

Co może być przedmiotem pre-packu?

Zgodnie z art. 56a ust. 1 p.u. przedmiotem przygotowanej likwidacji może być przedsiębiorstwo dłużnika, zorganizowana część przedsiębiorstwa dłużnika albo składniki majątkowe stanowiące znaczną część przedsiębiorstwa.

Pojęcie „przedsiębiorstwo” należy w tym przypadku rozumieć zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 – Kodeks Cywilny. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych .

Z kolei „składniki majątkowe stanowiące znaczną część przedsiębiorstwa” należy odnieść do kryterium majątkowego, technologicznego, a przede wszystkim ekonomicznego. Mogą być nimi np. akcje, czy udziały w innych spółkach kapitałowych. Przedmiotem zorganizowanej likwidacji może być także tylko jeden składnik majątkowy. Definiowanie „składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa” budzi szereg wątpliwości interpretacyjnych. Niemniej, należy brać pod uwagę stosunek składników majątkowych w proporcji do całego przedsiębiorstwa przy ocenianiu czy stanowią one znaczną część przedsiębiorstwa. Uznaje się jednak, że składniki mają znaczny udział w przedsiębiorstwie, gdy ich łączna wartość jest wyższa niż 1/5 całości.

Złożenie wniosku o upadłość w ramach pre-packu

Do wniosku o ogłoszenie upadłości może być dołączony wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Wniosek ten może złożyć – oprócz dłużnika – także każdy kto ma legitymację do żądania ogłoszenia upadłości. Podmiotem tym może być też sam wierzyciel.

Jednak należy zgodzić się z poglądem, iż przygotowanie likwidacji bez udziału dłużnika jest szczególnie problematyczne, ponieważ to właśnie dłużnik posiada potrzebną wiedzę o stanie przedsiębiorstwa. Wiedza ta potrzebna jest zarówno temu kto nabywa przedsiębiorstwo, jak i biegłemu rzeczoznawcy dokonującemu wyceny sprzedawanego majątku.

Problematyczna, po analizie treści odpowiedniego przepisu, może być kwestia właściwego czasu na dołączenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Przepisy nie wskazują wprost czy oba wnioski należy złożyć jednocześnie, czy możliwe jest to w odstępach czasowych. Najtrafniejszym poglądem zdaje się być ten, który zakłada, że wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży może zostać dołączony na każdym etapie postępowania. Byle nastąpiło to przed ogłoszeniem upadłości.

Prawo upadłościowe wskazuje nam jedynie minimalne wymogi, jakie powinien spełniać wniosek o pre-pack. Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży musi zawierać warunki sprzedaży przez wskazanie co najmniej ceny oraz nabywcy. Dołącza się do niego także opis i oszacowanie składnika objętego wnioskiem sporządzone przez osobę wpisaną na listę biegłych sądowych. Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży może przewidywać wydanie przedsiębiorstwa nabywcy z dniem ogłoszenia upadłości dłużnika. W takiej sytuacji do wniosku dołącza się dowód wpłaty pełnej ceny na rachunek depozytowy sądu.

Sprawdź na czym polega upadłość firmy na zasadach ogólnych!

Nabywca w ramach pre-packu

Przy składaniu wniosku o przygotowaną likwidację należy wskazać osobę nabywcy. Istotne jest jednak to, aby była ona dostatecznie wskazana. Nabywcą w przygotowanej likwidacji może być zarówno wnioskodawca, jak i jeden z wierzycieli, a także inwestor, którego nie łączyły wcześniej z dłużnikiem żadne relacje.

Przesłanka negatywna złożenia wniosku o pre-pack

Przesłanka negatywna, to taka której wystąpienie stanowi przeszkodę do złożenia wniosku o przygotowaną likwidację. Zgodnie z art. 56a ust. 2 p.u. niedopuszczalne jest złożenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży w odniesieniu do składników majątkowych objętych zastawem rejestrowym, jeżeli umowa o ustanowieniu zastawu rejestrowego przewiduje przejęcie przedmiotu zastawu albo jego sprzedaż na podstawie art. 24 ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zgodnie z art. 24 ww. ustawy, umowa zastawnicza może przewidywać, że zaspokojenie zastawnika nastąpi przez sprzedaż przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego, który przeprowadzi notariusz lub komornik, w terminie 14 dni o dnia złożenia przez zastawnika wniosku o dokonanie sprzedaży.

Ustawodawca przewidział jednak wyjątki od ww. przesłanki negatywnej. Objęcie przedmiotu zastawu rejestrowego wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży jest możliwe w dwóch sytuacjach:

• gdy zastawnik wyrazi na to zgodę oraz
• gdy sprzedaż przedmiotu zastawu wraz z przedsiębiorstwem w ramach przygotowanej likwidacji będzie korzystniejsza niż sprzedaż w ramach postępowania upadłościowego na zasadach ogólnych.

Upadłość niewypłacalnej firmy, to nie jedyne rozwiązanie. Dowiedz się więcej na temat restrukturyzacji firmy!

W kolejnej publikacji na temat upadłości pre-pack, zostaną omówione kolejne aspekty związane z przygotowaną likwidacją, tzn.:

• uwzględnienie wniosku o upadłość pre-pack;
• zawarcie umowy sprzedaży;
• wydanie przedsiębiorstwa nabywcy.

Zapoznaj się z treścią cz. II artykułu na temat upadłości w pre-packu!

Joanna Rybicka – specjalista ds. upadłościowych w KL Law Polska Sp. z o.o.