Celem przeprowadzenia restrukturyzacji firmy jest uniknięcie ogłoszenia upadłości na skutek umożliwienia restrukturyzacji i zawarcia układu. W przypadku postępowania sanacyjnego kluczem jest też przeprowadzenie działań sanacyjnych przy wykorzystaniu instrumentów prawa restrukturyzacyjnego. Nie sposób odnieść wrażenie, że postępowania restrukturyzacyjne są kierowane głównie w kierunku dłużników. Należy jednak pamiętać, że procedury te powinny być prowadzone z uwzględnieniem zabezpieczenia słusznych praw wierzycieli.

W kontekście problemów finansowych przedsiębiorców czynnikami niezbędnymi do uratowania sytuacji w przedsiębiorstwie są: czas, finanse oraz odbudowa relacji (zaufania) z wierzycielami. Temu ma właśnie służyć ratowanie firmy poprzez jej restrukturyzację w ramach czterech procedur wynikających z przepisów. Wybór właściwego postępowania zależny jest m.in. od aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa, ilości wierzytelności spornych, a także od zdolności menadżerskich osób zarządzających firmą. Warto też dodać, że wybór konkretnego oznacza z jednej strony większą ochronę przed wierzycielami, a z drugiej ograniczenie w zarządzie nad majątkiem. W zasadzie, im więcej korzyści po stronie dłużnika w kontekście ochrony majątku przed wierzycielami, tym większe ograniczenia w zarządzie. Poniżej wskazujemy na konkretne aspekty każdego z postępowań w kontekście odbudowy zaufania, zyskania dodatkowego czasu i pozyskania funduszy.

Odbudowa relacji z wierzycielami dzięki restrukturyzacji firmy

Postępowania restrukturyzacyjne oznaczają zawarcie układu z wierzycielami. Co zrobić, aby szanse na przeforsowanie układu były większe? Dobrym rozwiązaniem jest przygotowywanie propozycji układowych w porozumieniu z wierzycielami. Im większa świadomość wierzycieli na temat sytuacji dłużnika, tym mniejsze ryzyko zagłosowania przez nich przeciwko układowi. Istotne jest bowiem to, że bez poparcia ze strony wierzycieli jest niezwykle ciężko przeprowadzić skuteczną restrukturyzację.

Dobrą praktyką jest skorzystanie w tymże zakresie z osoby posiadającej licencję doradcy restrukturyzacyjnego (postępowanie o zatwierdzenie układu), która powinna być gwarantem rzetelnego przygotowania propozycji, czy bezstronności. Skorzystanie z wiedzy i kompetencji doradcy restrukturyzacyjnego przekłada się na większą wiarygodność przygotowanych propozycji układowych w odbiorze wierzycieli, bowiem powinny być ekonomicznie uzasadnione.

Czy dłużnik powinien uzgadniać propozycje układowe ze wszystkimi wierzycielami? Niekoniecznie. Zawarcie układu jest możliwe, jeśli wypowie się za nią większość głosujących mająca co najmniej 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.

W przypadku postępowania o zatwierdzenie układu dłużnik (razem z doradca restrukturyzacyjnym będącym nadzorcą układu) zbiera głosy wierzycieli poza procedurą sądową. W pozostałych postępowaniach układ zawierany jest na etapie po otwarciu postępowania, lecz propozycje mogą być przygotowywane w porozumieniu z wierzycielami.

Restrukturyzacja firmy a zyskanie czasu

Dłużnik decydujący się na restrukturyzację firmy zyskuje czas, który jest niezbędny do wprowadzenia odpowiednich zmian w przedsiębiorstwie. Aby przygotowanie ich okazało się możliwe niekiedy konieczne jest wstrzymanie działań ze strony wierzycieli, którzy dążą do odzyskania swoich należności na drodze postępowania egzekucyjnego.

Postępowanie zabezpieczające majątek dłużnika

Zabezpieczenie majątku przed otwarciem postępowania może zostać dokonane w postępowaniu układowym lub postępowaniu sanacyjnym. W obu przypadkach może się ono sprowadzać do:

• ustanowienia Tymczasowego Nadzorcy Sądowego, a także Tymczasowego Zarządcy (w postępowaniu sanacyjnym);
• zawieszenia postępowań egzekucyjnych prowadzonych w celu dochodzenia należności objętych z mocy prawa układem;
• uchylenia zajęć rachunków bankowych.

Rzeczywista ochrona dłużnika

W postępowaniu o zatwierdzenie układu rzeczywisty moment ochrony następuje z chwilą wydania postanowienia o zatwierdzenia układu. W pozostałych postępowaniach w momencie otwarcia postępowania.

W postępowaniu o zatwierdzenie układu, przyspieszonym postępowaniu układowym i układowym dłużnik może liczyć na zawieszenie postępowań egzekucyjnych dot. wierzytelności objętych z mocy prawa układem, istnieje możliwość uchylenia zajęć w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym oraz wierzyciel nie może wszczynać nowych postępowań egzekucyjnych dot. wierzytelności objętych z mocy prawa układem. W postępowaniu sanacyjnym dochodzi do pełnej ochrony dłużnika. Oprócz ww. dłużnik uzyskuje też zawieszenie postępowań dot. wierzytelności nieobjętych układem i nie jest możliwe wszczęcie postępowań co do tego typu wierzytelności.

Pozyskanie funduszy a restrukturyzacja firmy

Co do zasady, dla dłużnika będącego bez jakiegokolwiek majątku, czy możliwości pozyskania funduszy, restrukturyzacja może się okazać trudna do przeprowadzenia. Co więcej, ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa również sprowadza się do konieczności posiadania majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego i częściową spłatę wierzycieli.

Czytaj więcej o upadłości firmy

Skąd zadłużona firma może pozyskać środki na bieżące koszty i odzyskanie płynności finansowej? Możliwości jest wiele i są one zależne stanu posiadania przedsiębiorstwa. Fundusze te mogą pochodzić z upłynnienia składników majątkowych przedsiębiorstwa (np. maszyny, pojazdy, nieruchomość). Bardzo dużą zaletą jest pozyskanie zewnętrznego inwestora, który gotów jest zasilić restrukturyzowane przedsiębiorstwo.

Co więcej, niekiedy samo wstrzymanie działań windykacyjnych przez wierzycieli może sprowadzać się do uzyskania dodatkowych funduszy. Tym samym przedsiębiorstwo odzyskuje płynność płatniczą bez ingerencji zewnętrznych podmiotów.

W określonych sytuacjach może też dojść do pomocy publicznej w restrukturyzacji firmy przez odpowiednie organy państwowe.