Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego wywiera określony skutek względem zarządu własnego dłużnika nad posiadanym majątkiem. W myśl zasady – im więcej ochrony przed wierzycielami, tym mniejszy zakres zarządu własnego, wybór postępowania restrukturyzacyjnego wiąże się z późniejszymi możliwościami dysponowania majątkiem firmy.

Zarząd własny nad majątkiem dłużnika w restrukturyzacji

Zgodnie z regulacją wynikającą z art. 67 Prawa restrukturyzacyjnego, dłużnik, co do zasady, sprawuje zarząd własny nad swoim majątkiem.

W przypadku postępowania o zatwierdzenie układu zostaje zawarta umowa z doradcą restrukturyzacyjnym (nadzorcą układu), która nie ogranicza dłużnika w zarządzie majątkiem.

Również w przyspieszonym postępowaniu układowym oraz postępowaniu układowym stosowana jest ta sama zasada. Jednakże zarząd nad majątkiem jest sprawowany przez dłużnika pod nadzorem nadzorcy sądowego. Wyjątkiem może być sytuacja, w której w ramach przedmiotowych postępowań ustanowiony zostanie zarządca. Wtedy tez dochodzi do ograniczenia ww. zasady.

Odmiennie wygląda sytuacja w postępowaniu sanacyjnym, gdzie zarząd nad masą sanacyjną przejmuje zarządca z momentem otwarcia postępowania sanacyjnego.

Więcej na temat tego w jakim celu restrukturyzować firmę

Pojęcie zarządu majątkiem

Z uwagi na przywoływany przepis Prawa restrukturyzacyjnego, należy pamiętać, że majątek to same aktywa. Mimo tego, że przedstawiciele doktryny prawa w kontekście omawianego terminu odnoszą się zarówno do aktywów, jak i pasywów.

Zarząd majątkiem to nic innego jak dokonywanie wszelkich czynności zarówno faktycznych jak i prawnych, których przedmiotem jest majątek dłużnika. W ramach sprawowania zarządu, dłużnik może dokonywać następujących czynności:

1. korzystać bez ograniczeń z jego składników,
2. może go posiadać,
3. pobierać z niego pożytki (zarówno cywilne jak i naturalne)
4. rozporządzać jego składnikami – jednakże w ograniczonym zakresie.

Istotnym z punktu widzenia opisywanej materii jest to, iż dłużnik – co do zasady – sam sprawuje zarząd majątkiem. Jednakże, jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna, to zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 38 Kodeksu cywilnego – dłużnik może działać przez swoje organy oraz osoby trzecie w oparciu o różne konstrukcje prawne. Pamiętać jednak należy, iż w takim przypadku osoby trzecie, przez które działa dłużnik podlegają takim samym ustawowym ograniczeniom jak dłużnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.

Majątek wspólny małżonków wchodzący do masy układowej lub sanacyjnej

Majątek wspólny małżonków – na zasadach ogólnych, wyrażonych w art. 74 Prawa Restrukturyzacyjnego, wchodzi do masy układowej albo masy sanacyjnej i podlega nadzorowi nadzorcy sądowego. W zakresie zarządu majątkiem wspólnym, zgodnie z art. 73 Prawa restrukturyzacyjnego, w związku z art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co do zasady, każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym.

Okoliczność, że majątek taki wchodzi do masy układowej albo sanacyjnej, nie pozbawia małżonka dłużnika, w stosunku, do którego otwarto takie postępowanie, zarządu majątkiem wspólnym.

Konkludując, wskazać należy, iż każde z postępowań restrukturyzacyjnych pozostawia dłużnikowi – w różnych zakresach możliwość zarządu majątkiem własnym.

Autor artykułu

Przemysław Pawlik – specjalista ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych w KL Law Polska Sp. z o.o.

Szukasz ratunku przed upadłością?

Skontaktuj się z nami i zobacz w jaki sposób nasz zespół może Ci pomóc w ramach postępowania restrukturyzacyjnego!