Upadłość konsumencka rolnika jest szczególnie ciekawym rozwiązaniem, gdy wartość zobowiązań jest wyższa niż wartość posiadanego majątku. Dodatkowo rolnicy, którzy popadli w stan niewypłacalności, mają niekiedy wątpliwości na jakich zasadach powinni ogłosić upadłość. Czy według reguł ogólnych dotyczących przedsiębiorstw, czy na gruncie przepisów o upadłości konsumenckiej. Ustawodawca wskazał jakie podmioty mogą ogłosić upadłość na tzw. zasadach ogólnych, a także umożliwił ogłoszenie upadłości tym osobom fizycznym, które nie mogą aplikować o upadłość wg. działu II tytułu I części pierwszej ustawy Prawo upadłościowe. Na co zatem powinien zwrócić uwagę rolnik będący w stanie niewypłacalności?
Upadłość rolnika na zasadach ogólnych
Art. 6 ustawy Prawo upadłościowe wyłącza krąg podmiotów, które nie mogą ogłosić upadłości zgodnie z przepisami działu II. Wśród nich wymienia się m.in. jednostki samorządu terytorialnego, publiczne samodzielnie zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie, a także osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej.
Warto również pamiętać, że nie dochodzi do weryfikacji wielkości gospodarstwa lub rodzaju działalności rolnej. Wątpliwości może jednak budzić aktywność rolnika w zakresie, który wykracza poza prowadzenie gospodarstwa rolnego i spełnia znamiona „innej działalności gospodarczej lub zawodowej”. Przykładem może być np. przetwórstwo, które wykracza poza działalność związaną z gospodarstwem rolnym. Jeśli wiąże się ono z czynnościami, które odpowiadają działalności stricte przetwórczej, to możliwe jest zaklasyfikowanie rolnika do postępowania na zasadach przewidzianych dla firm.
Upadłość konsumencka osoby prowadzącej gospodarstwo rolne
W przypadku rolników prowadzących gospodarstwo rolne, które nie wykracza poza jej ramy, należy korzystać z przepisów regulujących tzw. upadłość konsumencką. Treść art. 491(1) ustawy Prawo upadłościowe jednoznacznie wskazuje, że z upadłości konsumenckiej mogą skorzystać te osoby fizyczne, które nie mogą aplikować na podstawie przepisów dotyczących przedsiębiorców.
Przy założeniu, że rolnik prowadzi gospodarstwo rolne, które nie wykracza poza jego sferę – nie prowadzi innej działalności gospodarczej lub zawodowej (np. o przetwórczym charakterze), to posiada on zdolność w zakresie upadłości konsumenckiej. Celem ustawodawcy była ochrona rolników prowadzących niewielką działalność rolną, z której utrzymuje się głównie on sam wraz z rodziną.
Sprawdź więcej na temat upadłości konsumenckiej 2020!
Jakie korzyści wynikają ze skutecznie przeprowadzonego postępowania upadłościowego?
Upadłość konsumencka rolnika będzie stanowić receptę nie tylko na problemy z płynnością finansową. Z uwagi na piętrzące się zobowiązania często dochodzi do pogorszenia się kondycji psychicznej dłużnika oraz osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym. Powodem niejednokrotnie jest agresywnie prowadzona windykacja przez wierzycieli. Brak perspektywy poprawy swojej sytuacji finansowej, a także częste telefony, pisma, czy wyroki sądowe, a także widmo utraty majątku mogą prowadzić m.in. do depresji. Dla wielu rolników upadłość konsumencka może przyczynić się do zwiększenia komfortu psychicznego, bowiem będą oni mieli poczucie, że postawili już jeden poważny krok celem wyjścia z długów. Od momentu ogłoszenia upadłości, czyli już kilka tygodni po złożeniu wniosku, niemożliwe jest prowadzenie postępowań egzekucyjnych. Te, które zostały już wszczęte będą podlegały umorzeniu. Z upadłym kontaktuje się jedna osoba – syndyk.
Z punktu widzenia osoby zadłużonej często korzystniejsze jest ogłoszenie upadłości, aniżeli tkwienie w spirali zadłużenia i uczestnictwo w postępowaniach egzekucyjnych. Dotyczy to także tych, którzy posiadają majątki, np. w postaci nieruchomości. Upadłość konsumencka umożliwia rolnikowi (i nie tylko rolnikowi) posiadającemu nieruchomość wnioskowanie o wydzielenie środków na najem innego lokalu mieszkalnego na okres od roku do dwóch lat. Będzie to miało miejsce wtedy, kiedy syndyk spienięży nieruchomość posiadaną przez upadłego. Rozwiązanie to chroni zatem upadłego oraz osoby pozostające na jego utrzymaniu przez bezdomnością.
Najistotniejszą zaletą upadłości konsumenckiej, a także motywem wielu dłużników do jej przeprocesowania, jest możliwość uzyskania oddłużenia. W toku postępowania upadłościowego dojdzie do umorzenia zobowiązań pieniężnych (są wyjątki!) niezaspokojonych w ramach procedury, np. poprzez likwidację majątku, czy wykonania planu spłaty wierzycieli.
Autor artykułu
Filip Kozik – doradca restrukturyzacyjny specjalizujący się w sprawach z zakresu restrukturyzacji i upadłości firm.