Niewypłacalność.

W restrukturyzacji i upadłości firmy

Niewypłacalność jest podstawową przesłanką wszczęcia restrukturyzacji lub ogłoszenia upadłości firmy.

Kiedy przedsiębiorstwo jest niewypłacalne?

Ustawa prawo upadłościowe przewiduje dwie definicje niewypłacalności. Pierwsza, ma związek z utratą płynności finansowej. Druga, z tak zwanym nadmiernym zadłużeniem i dotyczy osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, lecz mających zdolność prawną.

Niewypłacalność na skutek utraty płynności finansowej

Utrata płynności finansowej odgrywa istotną rolę w kontekście ustalenia odpowiedniego momentu złożenia wniosku o upadłość. Termin na złożenie odpowiedniego wniosku wynosi bowiem 30 dni od  momentu zaistnienia stanu niewypłacalności.

W art. 11 ust. 1a ustawy prawo upadłościowe zawarto domniemanie, iż utrata zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych występuje, jeżeli opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań przekracza 3 miesiące.

Jest to jednak domniemanie wzruszalne, a zatem można wykazać, iż pomimo nieregulowania zobowiązań pieniężnych od dłuższego czasu nie doszło do powstania stanu niewypłacalności – dłużnik nie płaci bo nie chce, a nie dlatego, że nie może.

Wskazuje się ponadto, że przy ocenie niewypłacalności znaczenie mają kluczowe zobowiązania. Istotna jest jednak rzetelna ocena sytuacji już przy pierwszych opóźnieniach.

Niewypłacalność na skutek nadmiernego zadłużenia

Odnosząc się natomiast do drugiej interpretacji – niewypłacalności na skutek nadmiernego zadłużenia, wskazać należy, że odnosi się jedynie do dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną.

Przyjmuje się, że osoba prawna (np. spółka z o.o.) lub tzw. ułomna osoba prawna (np. spółka jawna) jest niewypłacalna również wtedy, gdy jej zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez 24 miesiące.

Mamy tutaj zatem do czynienia z relację majątku do zobowiązań dłużnika. Istotne jest, że przy określaniu wartości majątku nie uwzględniamy składników, na których zostało ustanowione zabezpieczenie przez wierzyciela/wierzycieli. Natomiast przy określaniu zobowiązań pieniężnych nie bierzemy pod uwagę np. zobowiązań przyszłych.

Co robić, gdy przedsiębiorstwo stało się niewypłacalne?

W razie niewypłacalności przedsiębiorstwa bardzo ważne jest podjęcie decyzji przez osoby reprezentujące firmę o złożeniu wniosku o wszczęcie restrukturyzacji lub ogłoszenie upadłości firmy.

Pozwala to bowiem m.in. na uniknięcie odpowiedzialności osobistej przez członków zarządu spółki kapitałowej za długi tejże spółki.